“Wie dagelijks op een station moet zijn, gaat steeds minder hopen dat iets loopt als een trein”. Ik grinnik om dit korte versje uit de gedichtenbundel Pessimisme kun je leren van Levi Weemoedt. Ter ere van de 70ste verjaardag van de auteur stelde Özcan Akyol dit boek samen met Weemoedts korte versjes. Momenteel trekken ze samen al signerend door Nederland voor een massaal uitlopend publiek. Wat is de aantrekkingskracht van deze korte gedichten voor al deze mensen?
Een rondje Twitter leert dat mensen steun lijken te vinden in de korte versjes. Anita_L_ schrijft: “Toen ik als puber op mijn kamertje vegeteerde, viel er niet zo veel te lachen. Gelukkig voor mij was er Levi Weemoedt. En heb ik zo vaak, zo hard moeten lachen om ‘m.” En Marjoleintjevp gebruikt een gedichtje om troost te bieden: “Sterkte Bas! Je komt er doorheen. Ik las hier een gedicht: En dan tenslotte het weeroverzicht: Vannacht eerst nog donker Morgen meer kans op licht.”
Dat gedichten kunnen troosten, is al heel lang bekend. Medicijnmannen van volken uit ver vervlogen tijden zongen rijmpjes in de hoop dat mensen beter werden. In het oude Egypte werden helende woorden op papyrus geschreven en opgelost in een vloeistof zodat de patiënt de boodschap letterlijk kon verteren. De arts Soranus was de eerste zelfbenoemde gedichtentherapeut. Hij leefde één eeuw voor Christus en schreef humorvolle gedichten voor als zijn patiënten depressief waren. Dat gedichten werken als troost of behandeling was duidelijk maar waarom dat het werkte, bleef lang onbekend.
Inmiddels hebben wetenschappers de troostende eigenschappen van gedichten gevonden. Zo’n gedicht blijkt ‘iets’ te hebben dat de lezer prikkelt. De tekst maakt een gevoel los of roept een beeld op, en het ritme en de toon van de woorden en zinnen kunnen de lezer roeren of ontroeren. De poëzie prikkelt de fantasie, herinnert aan iets of maakt een onverwachte wending. De gedichtenlezer betrekt dit op zichzelf of op zijn eigen leven. Ze krijgen het gevoel dat men niet de enige is die bijvoorbeeld verdrietig of eenzaam is. Een andere uitkomst van het lezen van een vers is dat iemand de conclusie trekt dat het leven ook weer niet zo erg is als het nu lijkt.
Deze troostende eigenschappen zien we inderdaad terug in de tweets. De puber Anita die zichzelf en haar leven herkent in de versjes of Marjolein die vriend Bas hoop probeert te geven met het ‘weeroverzicht’. Ik moest vooral lachen om de woordgrap die Levi Weemoedt maakt. Dat lijkt dus de aantrekkingskracht te zijn van gedichten zoals bijvoorbeeld in deze gedichtenbundel van Levi Weemoedt en Özcan Akyol, ze kikkeren je op en dat is iets om heel optimistische over te zijn.
